Tại sự kiện Vietnam Investment Forum 2025: Mid-Year Update do VietnamBiz và Việt Nam Mới phối hợp tổ chức, ông Tô Trần Hoà, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết theo dự thảo Nghị quyết về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa được Bộ Tài chính trình Chính phủ, tổ chức vận hành sàn giao dịch tài sản số sẽ phải đáp ứng mức vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng.
Trong đó, 35% vốn phải đến từ hai trong 5 loại hình tổ chức (ngân hàng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty bảo hiểm, công ty công nghệ) nắm giữ. Đồng thời, 65% còn lại được sở hữu bởi các tổ chức, không phải cá nhân.
Ông Tô Trần Hoà, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Ânh: BTC)
Lý giải về quy định này, ông Hoà cho rằng đây là thị trường hoàn toàn mới, cần những nền tảng vững chắc về năng lực tài chính, công nghệ và quản trị. Năm nhóm tổ chức trên hiện đã có sẵn hệ thống, kinh nghiệm và năng lực cần thiết để hỗ trợ thị trường đi vào vận hành nhanh chóng, không phải mất thêm thời gian thử nghiệm.
Theo ông Hoà, một tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa, hay ở nước ngoài gọi là VASP (Virtual Asset Service Provider) hoạt động, cung cấp các tính năng như một sở giao dịch chứng khoán, như một công ty lưu ký, như một công ty chứng khoán.
So sánh với thị trường chứng khoán Việt Nam, vốn điều lệ của hai sở giao dịch hiện khoảng 7.000 tỷ đồng, Tổng công ty Lưu ký là 3.000 tỷ đồng. Trong khi đó, top 10 công ty chứng khoán đều có vốn trên 1.000 tỷ đồng.
"Như vậy với một hoạt động của doanh nghiệp bao gồm tất cả các hoạt động của thị trường như thế, nếu chúng ta chỉ để ở mức như một số nơi đề xuất là 1.000 tỷ, 500 tỷ hay 300 tỷ đồng, tôi cho rằng không đủ để vận hành một thị trường, một sàn giao dịch kiểu như vậy", ông Hoà nhấn mạnh.
Ngoài ra, xét theo thông lệ quốc tế, các VASP thường phải có “bằng chứng dự trữ” (Proof of Reserve) hoặc mua bảo hiểm để đảm bảo khả năng hoàn trả tài sản cho nhà đầu tư trong trường hợp xảy ra rủi ro. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện chưa có doanh nghiệp bảo hiểm nào đủ điều kiện cung cấp loại bảo hiểm này, cũng như chưa có cơ chế áp dụng "bằng chứng dự trữ".
"Ở đây, chúng tôi không quy định vấn đề đó mà để ngỏ cho doanh nghiệp, theo cơ chế là cho họ một nghiệp vụ: nghiệp vụ tự doanh. Tức là với 10.000 tỷ đồng đó, không có nghĩa là vốn chết ở đó, mà họ hoàn toàn có thể sử dụng cho các mục đích khác, ví dụ như đầu tư cơ sở hạ tầng, hay mua tài sản để phục vụ vấn đề tự doanh, tạo lập thị trường (market maker)", ông Hoà giải thích thêm.
Bà Đoàn Mai Hạnh - Giám đốc cao cấp Kinh doanh và tự doanh thị trường tài chính TCBS. (Ảnh: BTC).
Ở góc nhìn doanh nghiệp, bà Đoàn Mai Hạnh, Giám đốc cao cấp Kinh doanh và tự doanh thị trường tài chính TCBS nhận định rằng các doanh nghiệp thuộc năm lĩnh vực này đang có những lợi thế nhất định. Tuy nhiên, đây cũng là những thách thức khi bất kỳ một doanh nghiệp nào có ý định muốn tham gia vào thị trường và trở thành một trong những nhà cung cấp dịch vụ.
Lý giải về nhận định trên, bà Hạnh cho biết thứ nhất con số vốn 10.000 tỷ đồng không phải là con số nhỏ. Cho nên, bài toán đầu tiên là các doanh nghiệp có đủ sức để huy động được nguồn vốn, mà đây là nguồn vốn thực góp, đã là một yêu cầu rất khó rồi.
Bên cạnh đó, sau khi góp vốn vào, doanh nghiệp phải có cách thức nào để quản lý được con số vốn này, vừa đảm bảo câu chuyện về thanh khoản, phòng chống rủi ro và phải đạt được những yêu cầu về mặt hiệu quả kinh tế.
"Bởi vì việc đầu tư rất nhiều vào một lĩnh vực mà hiệu quả mang lại cũng chưa có gì chắc chắn, trong khi các yêu cầu liên quan đến việc cổ đông góp vốn họ cũng có những đòi hỏi (requirement) nhất định. Thì đó là một bài toán quản lý vốn rất phức tạp", bà Hạnh cho hay.
Theo bà Hạnh, điểm thứ hai là điều kiện về việc trên 35% cổ đông phải thuộc hai trong năm ngành nghề vừa nêu cũng gây ra một áp lực lớn. Điều này có thể tạo ra áp lực lớn trong việc đạt được sự đồng thuận giữa các nhóm cổ đông, đặc biệt nếu giữa họ tồn tại sự khác biệt về mục tiêu kinh doanh hoặc quan điểm quản trị trong quá trình vận hành doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, tài sản mã hóa là lĩnh vực mang tính xuyên biên giới, hoạt động liên tục 24/7 và tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ tấn công mạng đến nguy cơ rửa tiền.
Do đó, doanh nghiệp tham gia thị trường không chỉ cần tiềm lực vốn mạnh mà còn phải đầu tư nghiêm túc vào hạ tầng công nghệ, đặc biệt là hệ thống bảo mật. Đây là bài toán đầu tư không nhỏ, đòi hỏi thời gian chuẩn bị và triển khai dài hơi, buộc các doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định tham gia
