Theo dự báo về triển vọng thị trường của Precedence Research, quy mô thị trường logistics toàn cầu có thể đạt 21,91 nghìn tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 9,35% cho giai đoạn 2024 – 2033. Tại Việt Nam, ngành logistics có tốc độ tăng trưởng 14% - 16% mỗi năm, với quy mô thị trường ước tính từ 40 đến 50 tỷ USD – thuộc nhóm dẫn đầu Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, lĩnh vực giao vận quốc tế là sân chơi riêng của các Tập đoàn trong và ngoài nước như DHL, UPS, FedEx, Viettel Post, VN Post…cùng hàng ngàn startup và SMEs. Ví dụ như startup Swift247, giao hàng siêu tốc bằng đường hàng không, được sáng lập bởi Tommy Nguyễn – con trai của CEO Vietjets bà Nguyễn Thị Phương Thảo.

“Theo quan sát của tôi, thị trường giao vận quốc tế ở Việt Nam là ‘đại dương đỏ’ với hàng ngàn DN lớn nhỏ khác nhau đang cùng hoạt động. Thường thì các Tập đoàn nước ngoài như DHL, UPS, FedEx hợp tác với các đối tác lớn hoặc DN có thương hiệu; Viettel Post, VN Post thường cũng vậy.

Còn thị trường giao vận quốc tế cho cá nhân hoặc startup – SMEs đang gắn liền với các đơn vị giao vận quy mô nhỏ, có từ 1 đến 10 bưu cục, đồng thời hoạt động ở một địa phương cụ thể chứ không có tính toàn quốc hoặc toàn cầu. Ở mảng này, thị trường đang khá hỗn loạn khi thường xuyên nhận nhiều phản hồi tiêu cực của khách hàng và chưa có thương hiệu nào thực sự được khách hàng tin tưởng.

Thấy được nhu cầu và vấn đề của thị trường nên tôi đã ra mắt Gozo, bởi muốn góp tay cung cấp dịch vụ tốt giá cả phải chăng, hỗ trợ mọi người cùng khởi nghiệp”, anh Phan Duy Minh – Founder kiêm CEO của Gozo Express chia sẻ với chúng tôi.

Gozo ra đời cách đây 5 năm, với cái tên đầu tiên là ABM Express. Hiện tại, DN đã có 60 bưu cục khắp cả nước và một chi nhánh ở Thái Lan, vận chuyển được 900 tấn hàng trong năm 2024. Họ chỉ chuyên vận chuyển quốc tế chứ không làm trong nước.

Trong sự kiện đổi tên sáng 16/5, Gozo đã ký hợp tác nhượng quyền với ba đối tác đến từ Thái Lan (Allco Espress, World Trade…) và một từ Hàn Quốc (Crown Logistics). Gozo sẽ hợp tác với các đối tác nói trên để đưa hàng hóa từ Thái Lan cũng như Hàn Quốc đi khắp thế giới, chứ không chỉ là giao thương qua về giữa vài nước.  

Cũng theo Phan Duy Minh, lợi thế cạnh tranh lớn nhất của Gozo ở Việt Nam so với DHL hay Viettel Post là giá dịch vụ của họ rẻ hơn từ 30% đến 40%.

Nguyên do họ dám cạnh tranh về giá, theo vị CEO này là bởi chi phí vận hành của Gozo rẻ hơn DHL hay Viettel Post. Trong khi DHL phải tự vận hành một hệ thống khổng lồ, thì Gozo lại sử dụng những đối tác bên ngoài như Vietjets hay Vietnam Airlines với mức giá phải chăng hơn. Còn Viettel Post hay VN Post có thế mạnh vận chuyển trong nước hơn là nước ngoài.

Dù nói vậy, nhưng thật ra mô hình kinh doanh của Gozo không cạnh tranh trực tiếp với DHL hay UPS, vì họ đang nhắm tới tệp khách hàng cũng như khu vực khác với các Tập đoàn FDI. Gozo đang kêu gọi việc nhận quyền bưu cục của họ ở các khu vực nông thôn. Gozo sẽ không lấy phí nhượng quyền, đối tác có trách nhiệm đầu tư mặt bằng và cả hai cùng khởi nghiệp. 

Cụ thể hơn là hiện tại Gozo đang nhắm đến các tỉnh thành ở vùng Bắc Trung Bộ, nơi có rất nhiều người tham gia xuất khẩu lao động qua Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Ngoài nhu cầu vận chuyển hàng hóa quốc tế lớn, ở khu vực này còn xuất hiện một tệp lao động có tiền sau nhiều năm đi xuất khẩu lao động và chưa biết làm gì tiếp theo với số tiền đang có để mưu sinh.

Hiện tại, Gozo chưa có app cho riêng mình, app của họ vẫn đang trong quá trình phát triển; trong khi bây giờ, nhiều startup chưa chính thức ra mắt đã có app. CEO Phan Duy Minh cho rằng, làm app sớm chưa hẳn đã hay nếu mô hình kinh doanh của mình chưa vững và vận hành chưa tốt. Trong giai đoạn đầu tiên, nên tập trung vào phát triển công nghệ - chuyên môn, thiết kế website vận hành tốt rồi tiếp theo mới nghĩ đến app.

Có thể thấy, cách khởi nghiệp của Gozo Express khá giống với rất nhiều startup sản xuất – dịch vụ Việt Nam với kiểu ‘tay không bắt giặc’.

Họ sẽ làm thương hiệu và sau đó đi thuê đối tác bên ngoài thực hiện các phần còn lại trong chuỗi cung ứng. Ví dụ: khi cần gửi một kiện hàng nhỏ từ Nghệ An - Việt Nam qua Busan – Hàn Quốc, Gozo sẽ gửi hàng qua Vietjets, sau đó thuê một cá nhân hoặc công ty giao vận bên Busan phụ trách lấy hàng ở kho của Vietjets rồi giao cho người nhận ở đó. 

Khả năng vận hành, năng lực quản trị nhân lực, sự hiệu quả của các giải pháp công nghệ, mối quan hệ rộng hay hẹp, tài năng marketing – PR… sẽ là những thứ quyết định các startup như Gozo có phát triển bền vững hay không và có thể đi xa đến đâu.  

Một trong những vấn đề mà nhiều người dùng dịch vụ giao nhận quốc tế ở Việt Nam gặp phải là bị thất lạc hàng trong quá trình gửi hàng, đặc biệt là khi sử dụng dịch vụ của các bưu cục hoặc DN nhỏ ít tên tuổi. Một khi xảy ra sự cố sẽ rất khó giải quyết, vì công ty giao vận nhỏ ở Việt Nam không có nhiều tiếng nói trọng lượng với các đối tác nước ngoài. Đây cũng là một ‘điểm nghẽn’ mà Gozo cần giải quyết thỏa đáng nếu muốn được đối tác – khách hàng ở Việt Nam tin tưởng như mong ước của họ.