Chủ tịch tập đoàn Alibaba, ông Joe Tsai, cho rằng một “bong bóng AI” có thể đang hình thành.

Phát biểu tại Hội nghị Đầu tư Toàn cầu do HSBC tổ chức ở Hong Kong ngày 25/3, ông Tsai cho biết ông cảm thấy rất bất ngờ trước quy mô đầu tư vào các trung tâm dữ liệu AI tại Mỹ. Ông dẫn ví dụ về dự án Stargate trị giá 500 tỷ USD do OpenAI, SoftBank và Oracle công bố hồi tháng 1 năm nay.

“Tôi không nghĩ khoản đầu tư đó là thực sự cần thiết”, ông nói. “Mọi người đang đầu tư trước cả khi thấy rõ nhu cầu. Cách nghĩ đó đúng hay sai thì tuỳ mỗi người đánh giá”.

Điều khiến ông Tsai lo ngại hơn là việc nhiều nhà phát triển trung tâm dữ liệu xây dựng dự án mà không có hợp đồng ràng buộc với các công ty AI lớn như Microsoft, Google hay chính Alibaba.

“Tôi bắt đầu thấy dấu hiệu của một bong bóng đang hình thành”, ông cảnh báo.

Từ khi ChatGPT ra mắt cuối năm 2022, nhiều người đã nhắc đến khả năng thị trường AI đang rơi vào tình trạng bong bóng. Phần lớn các ý kiến này đến từ những người hoài nghi về mô hình AI hiện tại, nhất là với các vấn đề còn tồn tại như độ chính xác thấp và hiệu quả tài chính chưa rõ ràng.

Tuy vậy, ông Tsai khẳng định ông vẫn lạc quan với tương lai của AI. “Điều đó không làm giảm đi sự hào hứng của chúng tôi với AI. Chúng tôi tin rằng AI sẽ ngày càng phổ biến và có thể được ứng dụng vào mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề trong đời sống”, ông nhấn mạnh.

Alibaba mới đây cam kết sẽ chi 53 tỷ USD để đầu tư vào trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây. Con số này còn lớn hơn tổng số tiền mà tập đoàn đã đầu tư vào hạ tầng AI trong suốt 10 năm qua.

Ông Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, cũng vừa cảnh báo về khả năng bong bóng cổ phiếu AI tại Mỹ. Ông so sánh tình hình hiện nay với thời kỳ trước khi bong bóng dotcom vỡ vào cuối những năm 1990. 

Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times hồi tháng 1, ông nói: “Chúng ta đang ở giai đoạn rất giống năm 1998 hoặc 1999. Có một công nghệ mới chắc chắn sẽ thay đổi thế giới và mang lại thành công. Nhưng nhiều người lại đang nhầm lẫn giữa sự thành công của công nghệ và khả năng sinh lời của các khoản đầu tư”.

Tuy nhiên, cảnh báo của ông Tsai có thể còn mang thêm một thông điệp khác. Tại Trung Quốc, nhiều công ty AI, dẫn đầu là DeepSeek, đang đi theo hướng phát triển các mô hình mã nguồn mở, nhẹ và tiết kiệm chi phí. Một số mô hình nhỏ đến mức có thể chạy trực tiếp trên máy tính cá nhân, không cần đến hạ tầng trung tâm dữ liệu.

Ngày 24/3, nhóm AI của Alibaba công bố phiên bản mới trong dòng mô hình mã nguồn mở Qwen2.5-VL. Đây là phiên bản “nhẹ hơn và thông minh hơn”, dù chỉ có 32 tỷ tham số. Dù vậy, mô hình vẫn cải thiện đáng kể khả năng xử lý toán học và hình ảnh. Với kích thước như vậy, nhiều máy tính để bàn vẫn có thể chạy được, không cần đến trung tâm dữ liệu.

Những tiến bộ này cùng với mô hình chi phí thấp của DeepSeek cho thấy mức đầu tư lớn như dự án Stargate có thể là quá mức cần thiết. Dù một số ý kiến cho rằng tốc độ phát triển nhanh của AI vẫn có thể biện minh cho quy mô đầu tư này, thì cảnh báo của ông Tsai có thể được hiểu như một lời nhắc nhở hoặc thậm chí là một lời thách thức.