Khép lại cuộc họp chính sách cuối cùng của năm 2025, Fed đã hạ lãi suất 25 điểm cơ bản (bps) như đông đảo thị trường dự đoán, bất chấp tình trạng chia rẽ sâu sắc trong nội bộ.

Đây là lần giảm lãi suất thứ ba liên tiếp của ngân hàng trung ương Mỹ trong năm nay. Sau động thái mới nhất, lãi suất quỹ liên bang đã lùi xuống phạm vi mục tiêu 3,5 - 3,75%.

Tại cuộc họp, ba thành viên trong ủy ban hoạch định chính sách đã bỏ phiếu chống, gồm Thống đốc Stephen Miran, Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City Jeffrey Schmid và Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago Austan Goolsbee.

Trong khi ông Miran - người thân cận của Tổng thống Donald Trump - ủng hộ giảm mạnh 50 bps, hai ông Schmid và Goolsbee muốn giữ nguyên lãi suất. Lần gần nhất có ba phiếu chống trong một cuộc họp là vào tháng 12/2014.

Dựa theo biểu đồ dot plot công bố tại cuộc họp, các quan chức dự kiến sẽ hạ lãi suất một lần vào năm 2026 và thêm một lần nữa vào năm 2027. Cuối cùng, lãi suất dài hạn sẽ ổn định quanh mức 3%.

Tuy dự báo lãi suất mới không thay đổi so với triển vọng mà Fed công bố tại cuộc họp tháng 9, một số chuyên gia đặt nghi vấn rằng có khả năng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ chuyển sang lập trường “diều hâu”.

Nói cách khác, các quan chức có thể sẽ tạm dừng chu kỳ hạ lãi suất và phải chờ đợi một thời gian tương đối dài trước khi hành động trở lại. Nguyên nhân không có gì khác ngoài rủi ro lạm phát gia tăng.

Tuyên bố chính sách của Fed cũng phát đi tín hiệu khác lạ, khi các quan chức sử dụng lại ngôn ngữ từ cuộc họp một năm trước.

“Khi xem xét mức độ và thời điểm điều chỉnh bổ sung đối với phạm vi mục tiêu của lãi suất quỹ liên bang, ủy ban sẽ đánh giá cẩn thận dữ liệu sắp tới, triển vọng tương lai và cán cân rủi ro”, tuyên bố nêu rõ.

Khi Fed sử dụng ngôn ngữ tương tự vào tháng 12/2024, các quan chức báo hiệu họ có thể sẽ tạm dừng cắt giảm lãi suất. Quả thực sau đó, họ không phê duyệt bất kỳ đợt giảm lãi suất nào cho đến cuộc họp tháng 9 năm nay. 

Mặc dù đây là thông tin đáng lo cho các nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, thị trường lại không phản ứng theo hướng đó. Trong hai phiên giao dịch sau quyết định lãi suất, chứng khoán Mỹ vẫn tăng cao kỷ lục.

Và trên thị trường tương lai, các nhà giao dịch vẫn hy vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất hai lần trong năm 2026, lần lượt vào tháng 4 và tháng 9, theo CME Group. Cuối cùng, lãi suất quỹ liên bang sẽ kết thúc năm trong phạm vi 3 - 3,25%.

Tại sao các nhà đầu tư dường như chẳng bận tâm dù đáng lẽ họ phải lo lắng trước tín hiệu từ ngân hàng trung ương Mỹ? Câu trả lời có lẽ nằm trong một phát biểu mà Chủ tịch Fed Jerome Powell đưa ra trong cuộc họp báo vừa qua.

Bên dưới tảng băng trôi

Chia sẻ với truyền thông sau quyết định lãi suất, ông Powell đã chỉ ra một rủi ro trên thị trường lao động mà các chuyên gia đã lo ngại trong nhiều tháng qua: Số liệu chính thức có thể đã thổi phồng hoạt động tuyển dụng thời gian gần đây.

“Chúng tôi nghĩ có sự phóng đại trong những con số việc làm”, người đứng đầu ngân hàng trung ương Mỹ bày tỏ với các phóng viên.

Theo lời ông Powell, các nhân viên của Fed tin rằng dữ liệu chính thức do Bộ Lao động Mỹ công bố có thể đang “ước tính khống” mức tăng trưởng việc làm hàng tháng đến 60.000.

Các báo cáo gần đây cho thấy nền kinh tế đã tạo thêm khoảng 40.000 việc làm mỗi tháng kể từ tháng 4. Vậy nên, có thể trên thực tế nền kinh tế đã mất khoảng 20.000 việc làm mỗi tháng.

“Đây là một tình huống phức tạp, bất thường và khó khăn, trong đó thị trường lao động cũng chịu áp lực và tốc độ tăng trưởng việc làm thực tế có thể đã chuyển sang mức âm”, ông Powell nhấn mạnh.

Mối quan ngại của ông Powell có liên quan đến một vấn đề nan giải mà Bộ Lao động phải đối mặt khi đo lường số liệu: làm thế nào để đánh giá số việc làm được tạo ra hoặc mất đi khi các doanh nghiệp được thành lập mới hoặc đóng cửa.

Các nhân viên của Bộ Lao động không thể khảo sát trực tiếp những việc làm đó vì chính phủ khó có thể tiếp cận các công ty mới thành lập hoặc các doanh nghiệp không còn hoạt động.

Thay vào đó, nhánh thống kê của Bộ Lao động là Cục Thống kê Lao động (BLS) phải sử dụng mô hình sinh - tử (hàm ý đến sự ra đời và biến mất của các doanh nghiệp) để đưa ra ước tính.

Trong vài năm qua, mô hình kể trên đã góp phần phóng đại ước tính số liệu việc làm đến hàng trăm nghìn đơn vị mỗi năm, buộc BLS phải điều chỉnh giảm đáng kể số liệu sau đó.

Gần đây nhất, báo cáo do BLS công bố hồi đầu tháng 9 cho thấy số liệu việc làm mới trong một năm tính đến tháng 3/2025 đã được điều chỉnh giảm 911.000 so với ước tính ban đầu.

Vào tháng 11, BLS đã đưa ra một kế hoạch nhằm thay đổi cách sử dụng mô hình sinh - tử. Điều này có thể giúp số liệu việc làm hàng tháng trở nên chính xác hơn bắt đầu từ tháng 2 năm sau.

Đó là chuyện của tương lai. Còn hiện tại, nỗi lo của ông Powell về độ chính xác của số liệu việc làm vẫn trở thành lý do để thị trường kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, ngay cả khi lạm phát vẫn duy trì trên mức mục tiêu 2%.

Bình luận về góc nhìn của thị trường, chiến lược gia trưởng Lindsey Bell của 248 Ventures nói với Reuters: “Các nhà đầu tư có thể đã tìm thấy niềm an ủi nào đó trong nhận định bi quan của ông Powell về thị trường lao động. Tin xấu đã trở thành tin tốt, hỗ trợ cho kịch bản cắt giảm lãi suất nhiều lần hơn vào năm sau”.

Quả thực trên bề mặt, thị trường lao động Mỹ vẫn khoẻ mạnh với tỷ lệ thất nghiệp tháng 9 ở mức tương đối khiêm tốn 4,4% và các doanh nghiệp tuyển dụng thêm 119.000 nhân sự mới. Nhưng bên dưới là những sự thật u ám hơn.

Thị trường lao động đã xuất hiện những rạn nứt đáng lo, xét theo dữ liệu từ các công ty tư vấn việc làm tư nhân. Và có thể không mất nhiều thời gian trước khi số liệu tư nhân thể hiện vào dữ liệu chính thức.

Đơn cử, báo cáo mới nhất từ Challenger, Gray & Chrismas cho thấy trong tháng 11, các nhà tuyển dụng đã tuyên bố cắt giảm 71.321 việc làm - tăng 24% so với cùng kỳ năm trước.

Đây là số liệu cao nhất cho tháng 11 kể từ năm 2022. Đồng thời, đây còn là lần thứ 8 trong năm nay số lượng việc làm bị cắt giảm cao hơn một năm trước.

Đáng ngại hơn, luỹ kế từ đầu năm đến tháng 11, các nhà tuyển dụng đã thông báo cắt giảm 1.170.821 việc làm, tăng vọt 54% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đây là mức cao nhất kể từ khi đại dịch COVID-19 tấn công nền kinh tế Mỹ vào năm 2020. Chưa kể, đây còn là lần thứ 6 kể từ năm 1993 số lượng việc làm bị cắt giảm trong 11 tháng đầu năm vượt quá 1,1 triệu.