Lo ngại ông Trump

Ngân hàng trung ương Đức (Bundesbank) sở hữu lượng vàng dự trữ lớn thứ hai thế giới, với tổng khối lượng đạt 3.352 tấn.

Khoảng 1/3 số vàng đang cất giữ tại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh New York vì một số lý do từ thời Chiến tranh Lạnh và hệ thống tiền tệ được xác lập sau Thế chiến thứ hai.

Trong quá khứ, việc Bundesbank gửi vàng tại Mỹ đã từng làm dấy lên nỗi lo. Gần đây, đảng cánh hữu Alternative for Germany (AfD) đang kêu gọi đưa số vàng này về nước.

Cuộc đối đầu giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và các đồng minh lâu năm vì vấn đề an ninh và thương mại, cũng như sự công kích của ông vào Fed, đã khơi gợi lại vấn đề trong những tuần gần đây. Đến cả những tổ chức truyền thống cũng đã bắt đầu lên tiếng.

Theo kế hoạch thuế quan đối ứng mà ông Trump công bố vào ngày 2/4, Đức và các nước thành viên Liên minh châu Âu đối mặt với mức thuế 20%. Sau đó, ông Trump dọa sẽ áp thuế quan 50% lên hàng hóa từ EU kể từ tháng 6, nhưng đã lùi thời hạn đến ngày 9/7. 

Trong tuần này, Liên đoàn người nộp thuế Đức đã gửi thư tới Bundesbank và Bộ Tài chính Đức, kêu gọi các quan chức hồi hương số vàng gửi ở Mỹ.

Ông Michael Jaeger, Phó Giám đốc Liên đoàn người nộp thuế Đức, nói với Reuters: “Ông Trump muốn kiểm soát Fed, nếu thành công thì ông ta sẽ kiểm soát cả số vàng dự trữ của Đức tại Mỹ. Số vàng đó là tài sản của Đức, chúng nên được mang về nước”.

Ông Markus Ferber, thành viên quyền lực ở Nghị viện Châu Âu đại diện cho Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo của Đức, nhận định: “Mỹ không còn là đối tác đáng tin cậy như trước”.

Ông đánh giá: “Ông Trump hay ra quyết định thất thường. Một ngày nào đó, có thể ông ấy sẽ nghĩ ra các ý tưởng độc lạ với số vàng dự trữ của những nước khác. Chính sách dự trữ vàng của Bundesbank cần phản ánh tình hình địa chính trị thực tế”.

Các đài truyền hình công ZDF và ARD gần đây cũng đặt câu hỏi về mức độ an toàn về số vàng Đức gửi ở New York trong các bản tin.

Bundesbank khẳng định Fed chi nhánh New York là “đối tác đáng tin cậy” để cất trữ vàng của Đức.

Ảnh hưởng tới uy tín của Fed

Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Đức có thể đang cân nhắc chuyển vàng khỏi New York cũng đều nhạy cảm về mặt chính trị, bởi hành động như vậy có thể bị hiểu là Đức mất lòng tin vào Fed và sự độc lập của tổ chức này.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nhấn mạnh rằng họ xem Fed là một đối tác đáng tin cậy.

Nhưng những lời chỉ trích thường xuyên của ông Trump vào Chủ tịch Jerome Powell và việc ông Powell sẽ mãn nhiệm sau một năm đã làm dấy lên nỗi lo về tính độc lập của Fed trong tương lai, cũng như về khả năng duy trì cam kết với các đối tác.

Ông Peter Boehringer, một nhà lập pháp của đảng AfD, bình luận: “Khi tôi bày tỏ sự quan ngại về số vàng gửi ở Mỹ [khoảng chục năm trước], tôi bị nói là kẻ theo thuyết âm mưu. Giờ đây, với ông Trump trong ghế chủ nhân Nhà Trắng, nhiều người có cùng nỗi lo giống tôi”.

Đức tích lũy phần lớn số vàng của mình trong thời kỳ xuất khẩu bùng nổ những năm 1950 - 1960. Một trong những lợi thế chính khi gửi vàng tại New York trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh là giữ cho chúng được an toàn ở nơi cách xa Nga - để đề phòng trường hợp chiến sự nổ ra.

Số vàng đó cũng giúp củng cố liên minh quân sự giữa Đức và Mỹ. Ngày nay, Mỹ vẫn còn hàng chục căn cứ quân sự quanh Đức.

Sau khi Liên Xô tan rã, Bundesbank mang 300 tấn vàng từ New York về nước trong giai đoạn 2014 - 2017, với lý do họ muốn “xây dựng lòng tin trong nước”.

Song, cuộc tấn công của Nga vào Ukraine và mối đe dọa tiềm tàng với châu Âu nhiều khả năng sẽ lại khiến các tính toán địa chính trị của Đức trở nên phức tạp.

Đối với ông Ferber, điều này càng làm tăng tính cần thiết của việc đa dạng hóa nơi cất giữ vàng. Hiện tại, dự trữ vàng của Đức được cất tại trụ sở của Bundesbank ở Frankfurt, tại New York và ngân hàng trung ương Anh ở London.

Vị chính trị gia nói tiếp: “Đối với dự trữ vàng, sự đa dạng hóa là điều tối quan trọng. Bỏ hết trứng vào một giỏ không bao giờ là điều hay”. Tuy nhiên, ông không nói rõ số vàng đó nên được chuyển đi đâu.

Bundesbank cho biết họ thường xuyên tiến hành thử nghiệm mẫu và đã kiểm tra 13% lượng vàng ở New York trong những năm qua.