Mâm cúng tất niên đầy đủ và đúng phong tục truyền thống mang nhiều ý nghĩa sâu sắc và quan trọng:
Tri ân tổ tiên: Là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên.
Cầu mong sức khỏe, tài lộc: Các món ăn trong mâm cỗ tượng trưng cho mong muốn năm mới gia đình luôn khỏe mạnh, bình an và phát đạt.
Tổng kết năm cũ: Nhìn lại những thành tựu, thử thách của năm qua, đồng thời chia sẻ ước vọng cho năm mới.
Gắn kết tình cảm gia đình: Là dịp để các thành viên quây quần, tăng cường sự gắn bó, yêu thương trong gia đình.
Khởi đầu mới: Mâm cỗ là sự chuẩn bị tinh thần cho năm mới, với hy vọng một khởi đầu tốt đẹp và may mắn.
Tùy thuộc vào từng vùng miền, mâm cúng tất niên có những điểm khác biệt nhất định, nhưng thường gồm các món sau:
Mâm cơm cúng tất niên miền Bắc được chuẩn bị khá cầu kỳ và đầy đủ, thường gồm các món ăn quen thuộc như:
Bánh chưng: Món bánh truyền thống không thể thiếu, tượng trưng cho đất và lòng biết ơn trời đất.
Thịt gà luộc: Gà nguyên con hoặc gà chặt miếng, thường được chọn là gà trống để cầu may mắn.
Xôi gấc: Màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc.
Giò lụa, chả bò: Các món ăn thể hiện sự đầy đủ, sung túc.
Nem rán: Món ăn truyền thống, giòn thơm, hấp dẫn.
Canh măng hoặc canh bóng: Các món canh thanh đạm, bổ dưỡng.
Dưa hành, củ kiệu: Món ăn kèm giúp cân bằng hương vị.
Ảnh: Pasgo
Mâm cúng tất niên miền Trung phong phú và đa dạng, chú trọng hình thức và độc đáo, gồm:
Bánh tét: Thay cho bánh chưng miền Bắc, thường được gói nhân mặn hoặc ngọt.
Gà luộc xé phay: Để ăn kèm với rau sống và bánh tráng.
Nem, chả lụa, tré: Các món đặc sản của miền Trung.
Thịt heo quay hoặc thịt kho tàu: Thể hiện sự sung túc.
Canh khổ qua nhồi thịt: Mong muốn vượt qua khó khăn, đón nhận điều tốt đẹp.
Dưa món, hành kiệu: Món kèm tạo hương vị đặc trưng.
Ảnh: Pasgo
Mâm cỗ miền Nam thường được chuẩn bị đơn giản hơn nhưng vẫn đầy đủ và ý nghĩa:
Bánh tét nhân thịt hoặc chuối: Loại bánh đặc trưng không thể thiếu.
Thịt kho trứng: Món ăn biểu trưng cho sự hòa thuận và sum họp.
Canh khổ qua: Mong muốn mọi điều xui xẻo sẽ qua đi.
Tôm khô củ kiệu: Món ăn kèm đậm hương vị Tết.
Gà luộc: Thường được chọn làm lễ vật chính.
Mâm ngũ quả: Gồm 5 loại quả tượng trưng cho nguyện ước đủ đầy.
Ảnh: afamily
Ngoài ra, hương đăng, trà, rượu và hoa tươi là những lễ vật không thể thiếu trên mâm cúng ở cả ba miền.
Việc bày trí mâm cúng tất niên cần đảm bảo sự trang nghiêm, cân đối và đúng phong tục. Dưới đây là cách bày trí mâm cúng chuẩn:
Khi bày mâm cúng ngoài trời, cần chú ý:
Bàn cúng: Nên đặt ở không gian thoáng, sạch sẽ.
Lễ vật cúng: Bao gồm mâm cõng (gà, xôi, rượu), hoa quả, và đèn nến.
Thời gian cúng: Nên tiến hành trong khoảng chiều tối, khi cả gia đình có thể tham gia.
Trong nhà, mâm cúng thường đặt trên bàn thờ gia tiên. Chú ý:
Vị trí: Sắp xếp cân đối, đặt các món chính như xôi, gà luộc ở giữa.
Trang trí: Dùng hoa quả và nến để tăng tính trang nghiêm.
Dưới đây là một số thực đơn mâm cúng tân niên chuẩn theo truyền thống:
Ảnh: Vietnamnet
Ảnh: afamily
Ảnh: afamily
Để mâm cúng tất niên được chu toàn và trang trọng, bạn cần lưu ý những điểm sau:
Chuẩn bị đầy đủ: Mâm cỗ có cả đồ ngọt, món mặn và trái cây. Các nguyên liệu nên chọn loại tươi ngon, an toàn vệ sinh.
Bày trí ngăn nắp: Tránh sự lộn xộn, các món cần sắp xếp hài hòa và trang nghiêm. Hãy đảm bảo các yếu tố phong thủy khi bày biện.
Thời gian cúng: Nên thực hiện vào chiều hoặc tối 30 Tết, tránh cúng quá sớm hoặc quá muộn.
Vệ sinh: Tránh sử dụng bàn đã có nhiều vết bẩn hoặc không đảm bảo sạch sẽ. Đồng thời, hãy thay hương mới và làm sạch bàn thờ.
Sự thành tâm: Khi làm mâm cúng, gia chủ nhà cần giữ tinh thần trang nghiêm, để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và thần linh.
Tránh lãng phí: Mâm cơm cúng có thể đơn giản nhưng phải đủ ý nghĩa. Tránh bày biện quá nhiều, dẫn đến lãng phí.
Gửi gắm lời cầu nguyện: Khi cúng, hãy nhắc lại các điều tốt đẹp mong muốn cho gia đình trong năm mới.
Với những gợi ý trên, hy vọng bạn sẽ chuẩn bị được một mâm cúng tất niên Tết Ất Tỵ 2025 đầy đủ, trang nghiêm và đáng nhớ.
