Làn sóng tinh giản tại các "ông lớn"

Ngành ngân hàng là tâm điểm của đợt cắt giảm nhân sự nửa đầu năm 2025. Dẫn đầu về quy mô là LPBank với việc cắt giảm 1.986 nhân sự, tương đương mức sụt giảm 18% tổng số lao động. Tiếp theo trong danh sách là VIB, đã giảm 1.244 người (11%), và Sacombank với 1.228 người (7%). 

Hàng loạt ngân hàng khác cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể, bao gồm ABBANK giảm 521 người (12%), ACB giảm 284 người (2%), SeABank giảm 268 người (5%), Vietcombank giảm 207 người (1%), TPBank giảm 143 người (2%), và VPBank giảm 65 người (0,2%).

Trong lĩnh vực bán lẻ, Thế Giới Di Động là doanh nghiệp phi tài chính duy nhất cắt giảm hơn 1.000 nhân sự. Cụ thể, công ty này đã giảm 1.353 lao động, tương đương 2% quy mô, đưa tổng số nhân viên còn lại là 61.779 người.

Ngành công nghệ cũng không nằm ngoài xu hướng. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên FPT thực hiện giảm nhân sự với 497 người bị cắt giảm, chiếm 1% tổng số nhân viên. Mặc dù vậy, FPT vẫn là doanh nghiệp công nghệ có quy mô nhân sự hàng đầu với 54.149 người. Một tên tuổi khác trong ngành là VNG cũng đã giảm 92 nhân sự, tương đương 3% lực lượng lao động.

Các lĩnh vực khác cũng chứng kiến sự biến động. Trong ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), Vinamilk đã giảm 311 người (3%). Ngành thủy sản ghi nhận công ty Thủy sản Việt Úc cắt giảm 292 nhân sự, một con số chiếm tới 16% tổng số lao động của doanh nghiệp này. 

Lĩnh vực tài chính - chứng khoán cũng có sự điều chỉnh với SSI giảm 151 người (10%) và VNDIRECT giảm 88 người (8%).

Nghịch lý thị trường

Trong khi các con số cắt giảm gia tăng, Báo cáo Thị trường lao động quý II/2025 do Vieclam24h công bố lại cho thấy một thực trạng trái ngược. Báo cáo, được thực hiện trên gần 2.000 người lao động và 1.000 doanh nghiệp trong tháng 5-6/2025, chỉ ra rằng 77,4% doanh nghiệp đánh giá việc tuyển dụng đang khó khăn hơn so với cùng kỳ năm trước. Nhu cầu tuyển dụng đặc biệt khó khăn ở nhóm nhân viên chính thức và cấp trung, vốn được coi là "xương sống" vận hành của doanh nghiệp.

Ở chiều ngược lại, 72,7% người lao động bị sa thải đã chủ động quay trở lại thị trường tìm việc. Tuy nhiên, hành trình tái hòa nhập đầy thách thức khi chỉ 24,7% trong số họ tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn. 

Báo cáo của Vieclam24h mô tả đây là tình trạng "cung có, cầu có, nhưng không gặp nhau", phản ánh sự đứt gãy ngày càng sâu sắc trong kết nối giữa nhà tuyển dụng và người tìm việc.

Sự lệch pha này, theo báo cáo, không còn là vấn đề số lượng mà nằm ở khoảng cách về kỳ vọng, kỹ năng và tâm lý. Người lao động đang ưu tiên các yếu tố như phúc lợi tốt (64%), công việc ổn định (59,8%) và lương cao (58,7%). 

Trong khi đó, các biện pháp mà doanh nghiệp ưu tiên lại là tăng kênh tuyển dụng (43,3%) và truyền thông thương hiệu (35,2%). Việc tăng lương thưởng và thêm phúc lợi chỉ đứng ở vị trí ưu tiên thứ ba (29,5%) và thứ tư (25,7%).

Xu hướng cắt giảm

Báo cáo từ Vieclam24h cho biết, trong 12 tháng qua, có 26,4% doanh nghiệp tham gia khảo sát đã tiến hành cắt giảm nhân sự. Các lĩnh vực có tỷ lệ cắt giảm cao nhất là Bán lẻ (22,5%), Sản xuất (16,2%), Bất động sản (15,3%), và Công nghệ thông tin - Phần mềm - Dữ liệu (9%).

Báo cáo cũng đặt trong bối cảnh toàn cầu khi ngành công nghệ đã cắt giảm 72.000 lao động và ngành bán lẻ mất hơn 64.000 việc làm chỉ trong nửa đầu năm 2025. Riêng tại Việt Nam, hơn 2.500 nhân sự ngành ngân hàng đã bị tinh giản.

Đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất là lao động lớn tuổi và nhân viên cấp thấp. Khảo sát của Vieclam24h chỉ ra nhóm lao động từ 45-54 tuổi chiếm 9,5% trong số bị cắt giảm, nhưng chỉ chiếm 4,1% trong nhóm được giữ lại. Nhóm trên 55 tuổi gần như không còn hiện diện trong lực lượng được giữ lại. 

Về cấp bậc, nhân viên và cấp độ đầu vào (entry-level) chiếm tới 62,3% tổng số người bị sa thải. Các ngành nghề có tỷ lệ cắt giảm cao bao gồm Lao động phổ thông, Logistics, Kỹ thuật và Tài chính. Ngược lại, các bộ phận được xem là có tính chiến lược như Marketing, Kinh doanh và Công nghệ lại được ưu tiên giữ lại.

Làn sóng sa thải còn tạo ra "layoff anxiety" (nỗi lo bị sa thải) trong những người ở lại. Gần 43,3% nhân viên cho biết họ đang phải gánh thêm công việc, 42,8% lo sợ sẽ là người tiếp theo phải ra đi. Đáng chú ý, gần 30% đã mất niềm tin vào tổ chức và 27,3% cảm thấy giảm động lực làm việc.

Con đường tìm việc của người lao động sau khi bị sa thải không hề dễ dàng. Báo cáo của Vieclam24h cho thấy có đến 34,9% người mất từ 1 đến 3 tháng để tìm được việc mới, và 15% đã tìm kiếm hơn 6 tháng mà vẫn chưa có kết quả.

Nhìn về 6 tháng cuối năm, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự nhưng theo hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Nhu cầu tuyển dụng sẽ tập trung chủ yếu vào các vị trí có thể tạo ra giá trị tức thì, bao gồm Kinh doanh - Bán hàng (54%), Kỹ sư sản xuất (23%) và Lao động phổ thông có tay nghề (20%).

Nhu cầu đối với sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp quản lý cao vẫn còn khá thấp, cho thấy thị trường vẫn đang trong giai đoạn "lọc người".

Tóm lại, thị trường lao động Việt Nam nửa đầu năm 2025 không thiếu người tìm việc và cũng không thiếu nhu cầu tuyển dụng. Vấn đề cốt lõi nằm ở sự kết nối. Sự lệch pha về kỳ vọng đãi ngộ, yêu cầu kỹ năng và tâm lý sau các đợt sa thải đang tạo ra một khoảng cách ngày càng rõ rệt, khiến cho quá trình phục hồi của thị trường trở nên chậm và mang tính chọn lọc cao.