Tại “Diễn đàn logistics Vùng lần VI: Logistics xuyên biên giới - Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung” diễn ra sáng 22/8, ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy, Bộ Xây dựng cho biết trải qua 4 chu kỳ quy hoạch cảng biển, Việt Nam sẽ sớm cạnh tranh với Singapore trong lĩnh vực này.

"Tốc độ tăng trưởng hàng hóa thông qua cảng Việt Nam tăng rất nhanh, mục tiêu đến năm 2030 đạt 1,5 tỷ tấn mỗi năm. Do vậy, cần phải đầu tư để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là hạ tầng dùng chung”, ông Giang nói.

Với những cảng biển tại miền Trung hiện đang giữ vai trò: Gắn kết trực tiếp với các Khu kinh tế ven biển, tạo điều kiện thu hút dòng vốn đầu tư lớn, hình thành các trung tâm công nghiệp - dịch vụ mới; Điểm tập kết, trung chuyển nông sản, khoáng sản, hàng công nghiệp và thủy sản từ các tỉnh ven biển cũng như Tây Nguyên ra thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, cảng khu vực này được xem là “cầu nối” đưa khách du lịch quốc tế và nội địa đến những vùng động lực du lịch nổi tiếng như Quảng Bình, Đà Nẵng, Nha Trang, Quy Nhơn, Huế… góp phần nâng tầm thương hiệu du lịch biển Việt Nam.

Không những thế, cảng biển miền Trung là điểm kết nối chiến lược giữa đất liền với biển, giữa tiểu vùng Mê Kông mở rộng và thị trường quốc tế, từ đó khơi thông dòng chảy hàng hóa, dịch vụ và thu hút đầu tư phát triển dọc tuyến.

Tuy nhiên, trong khi nhiều cảng trên cả nước hoạt động vượt công suất (như Hải Phòng, khu vực TP HCM,…) một thực tế hiện hữu, nhiều cảng biển tại miền Trung không hoạt động hết công suất, nếu xét về tốc độ tăng trưởng thì ở top đầu, nhưng xét về giá trị tuyệt đối lại bị bỏ lùi phía sau.

Một trong các nguyên nhân là do kết nối yếu, thiếu hạ tầng tương đương đi kèm, dẫn đến nguy cơ lãng phí, gây áp lực lên khả năng quy hoạch cho tương lại.

Ông Hoàng Hồng Giang nhìn nhận: “Lượng hàng ở miền Trung chưa tăng nhanh, trong khi sản lượng qua cảng biển chỉ tăng trưởng khi có hàng hóa, khi có nền sản xuất, tiêu dùng ở hậu phương; có khu thương mại tự do, khu chế xuất, khu công nghiệp”.

"Dải miền Trung rất mỏng so với các khu vực khác, thế thì dư địa phát triển liệu có còn? Mặt khác, dọc bờ biển miền Trung có rất nhiều cảng, vậy đâu sẽ là trung tâm?", Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy đặt vấn đề.

Ông Hoàng Hồng Giang cũng đã hiến kế để khu vực miền Trung thu hút hàng hóa, khách du lịch qua cảng biển nhiều hơn.

Vị lãnh đạo đề xuất "Nếu liên kết với Lào, khu vực duyên hải này sẽ nhân đôi về bề dày. Khi đó, rất mong Chính phủ có các chính sách tạo điều kiện, hỗ trợ, vận động các doanh nghiệp đầu tư sang Lào, đặt các khu công nghiệp ở đó để tạo ra hàng hóa, sau đó chuyển ngược về Việt Nam để xuất khẩu. Điều này sẽ biến hoạt động giao thương, logistics tại khu vực duyên hải miền Trung nhộn nhịp hơn".

Về tổng quan, tương lai sẽ mở rộng, nâng cao năng lực các cảng như: 14 cảng Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận. Đồng thời, kết nối đồng bộ: cao tốc Bắc - Nam, hành lang Đông - Tây, cao tốc kết nối cảng biển và vùng Tây Nguyên, đường sắt kết nối cảng biển theo quy hoạch. Phát triển bến chuyên dụng tàu khách Huế, Đà Nẵng, Nha Trang.

Đối với cơ chế liên kết vùng, ông Giang đưa ra hai vấn đề trọng tâm: thiết lập cơ chế điều phối vùng cho cảng biển miền Trung và chính sách giảm phí hạ tầng, ưu đãi logistics - du lịch tàu biển.

Liên kết vùng sẽ tập trung gom hàng hóa thế mạnh như Thanh Hóa - Nghệ An (mạnh về thép, xi măng, nông sản); Quảng Bình - Quảng Trị (gỗ, đá, vật liệu xây dựng); Hu (xi măng, may mặc, du lịch di sản); Đà Nẵng - Quảng Nam (điện tử, cơ khí, ô tô); Quảng Ngãi (dầu khí, hóa dầu); Phú Yên - Khánh Hòa - Ninh Thuận - Bình Thuận (thủy sản, nông sản, du lịch biển); Tây Nguyên (cà phê, hồ tiêu, cao su, trái cây).

Tại phiên thảo luận, ông Đỗ Thái Dương - Giám đốc Dự án LEC Group bổ sung thêm, tại TP Huế, khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô là một trong những vùng kinh tế trọng điểm của thành phố, nơi có hệ thống bến cảng nước sâu tự nhiên Chân Mây. Đây là khu kinh tế được lãnh đạo các cơ quan Trung ương và thành phố đặc biệt quan tâm phát triển.

Tuy nhiên, đại diện LEC Group đánh giá, thị trường logistics tại Huế đang trong giai đoạn phát triển, chưa phát huy được hết tiềm năng của Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô nói riêng và TP Huế nói chung.

Do đó, để nâng cao sức cạnh tranh và hiệu quả cho hoạt động logistics tại Huế, LEC Group đề xuất 3 giải pháp và kiến nghị.

Thứ nhất, cần có những cơ chế ưu đãi đặc thù cho ngành logistics như miễn giảm thuế, tiền thuê đất, đẩy nhanh quá trình cấp phép đầu tư các dự án để thu hút nhà đầu tư lớn.

Thứ hai, cần thiết xây dựng tuyến giao thông vận tải thuận lợi kết nối Khu kinh tế Chân Mây với cao tốc La Sơn - Túy Loan. Theo ông Dương, hiện, Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô tuy nằm sát quốc lộ 1 nhưng chỉ có đường kết nối duy nhất với trục cao tốc La Sơn - Túy Loan tại Ngã 3 La Sơn. Địa điểm này cách Khu kinh tế Chân Mây khoảng 30 - 40 km. Điều này khiến cho việc lưu thông hàng hóa trở nên tốn nhiều chi phí và thời gian hơn.

Nếu có tuyến đường mới được xây dựng, sẽ góp phần rút ngắn quãng đường và thời gian vận chuyển từ Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan thông qua Khu kinh tế Chân Mây để xuất khẩu hàng hoá ra thế giới.

Giải pháp thứ ba là mở cửa trở lại cửa khẩu quốc tế A Đớt (huyện A Lưới, TP Huế), xây dựng tuyến đường giao thông từ Lào về A Đớt, kết nối với tuyến giao thông sẵn có về Khu kinh tế Chân Mây Lăng Cô tạo động lực tích cực cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa từ Sekong, Salavan (Lào) và xa hơn nữa là Thái Lan thông qua trung logistics và cảng Chân Mây.

Thông tin thêm, mới đây, LEC Group cũng đã khởi công dự án Trung tâm Logistics Chân Mây. Dự án ằm trên diện tích hơn 33,6 ha tại khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô, TP Huế với tổng vốn đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng. Dự án được quy hoạch đồng bộ, tích hợp nhiều hạng mục trọng yếu như: hệ thống kho bãi hiện đại, khu trung chuyển container, dịch vụ logistics tổng hợp, khu hải quan tại chỗ và trung tâm điều phối vận tải thông minh và vận chuyển đa phương thức, logistics thương mại điện tử…

Tập đoàn LEC - LEC Group chủ đầu tư dự án đặt mục tiêu phát triển nơi đây thành trung tâm logistics đầu mối cấp vùng, phục vụ hiệu quả cho hàng loạt khu công nghiệp tại Huế, Quảng Trị, Quảng Bình và các tỉnh Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan.

“Chân Mây không chỉ là vị trí chiến lược về mặt địa lý, mà còn là điểm giao thoa giữa hành lang kinh tế Đông – Tây và chuỗi cung ứng biển quốc tế. Chúng tôi kỳ vọng nơi đây sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong bản đồ logistics quốc gia”, ông Trần Đức Tuân, Chủ tịch LEC Group khẳng định.