McDonald's phiên bản Nga đang vận động Tổng thống Vladimir Putin vô hiệu hóa điều khoản mua lại của doanh nghiệp ngoại. (Ảnh minh hoạ: Financial Times).
Gần đây, CEO một chuỗi burger Nga đã trình bày với Tổng thống Vladimir Putin rằng công ty của ông sẽ đối mặt với mối nguy lớn nếu McDonald’s - công ty mẹ trước đây - thực hiện quyền mua lại hệ thống này.
Ông Oleg Paroev, CEO chuỗi burger Vkusno i tochka, nói với ông Putin trong buổi gặp mặt ở Điện Kremlin vào cuối tháng 5: “Nếu thương hiệu McDonald’s của phương Tây quay trở lại, hệ thống IT của chúng tôi sẽ lại trở thành đồ ngoại, các thiết bị nhà bếp cũng vậy.
Và mọi công sức của các đồng nghiệp, đối tác người Nga của chúng tôi, ở một mức độ nào đó, sẽ trở thành uổng phí”.
Trước ống kính truyền hình, ông Putin trấn an ông Paroev và những doanh nhân khác có nỗi lo tương tự. Vị tổng thống cho biết ông đã ra lệnh cho chính phủ tìm giải pháp để vô hiệu hóa điều khoản mua lại của doanh nghiệp ngoại.
Sau khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine bùng nổ vào năm 2022, nhiều doanh nghiệp Nga đã mua lại hoạt động và tiếp quản thương hiệu của những doanh nghiệp phương Tây rời khỏi nước này.
Bản thân Vkusno i tochka được thành lập bởi ông Alexander Govor, một người nhận nhượng quyền cũ của McDonald’s.
Những thương hiệu thay thế hưởng lợi lớn trong bối cảnh tiêu dùng bùng nổ còn đối thủ cạnh tranh thì sụt giảm.
Trước cuộc gặp mặt giữa ông Putin và các doanh nhân, các nhà lập pháp Nga đã công bố một dự luật cho phép doanh nghiệp nội địa phớt lờ thỏa thuận mua lại với doanh nghiệp phương Tây nếu giá thỏa thuận trước đây thấp hơn giá trị hiện tại của tài sản.
Việc chuyển sang bảo hộ doanh nghiệp trong nước đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong lập trường của ông Putin.
Mới chỉ vài tháng trước, ông ra lệnh cho nội các thiết kế các quy tắc để doanh nghiệp phương Tây quay trở lại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hứa hẹn khôi phục mối quan hệ thương mại với Nga.
Tuy nhiên, chừng nào quá trình đàm phán hòa bình giữa Moscow và Kiev còn trì trệ thì viễn cảnh kinh tế Nga và Mỹ xích lại gần nhau hơn vẫn chỉ là một giấc mơ. Nga cũng thừa nhận chưa một doanh nghiệp phương Tây nào chính thức khởi động nỗ lực để quay trở lại nước này.
Sự rời đi của các doanh nghiệp đa quốc gia là cơ hội kiếm tiền hiếm có với những doanh nghiệp Nga hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ ăn uống và khách sạn. Lẽ dĩ nhiên là họ đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội.
Ông Konstantin Loktev, Giám đốc công ty nghiên cứu Nielsen Data Factory, chỉ ra: “Sự rút lui của doanh nghiệp phương Tây tạo ra khoảng trống trên thị trường Nga. Và các công ty nội địa đã nhảy vào thế chỗ”.
Vkusno i tochka là ví dụ điển hình cho những công ty nội địa phất lên nhanh chóng trong nền kinh tế thời chiến của Nga.
Người Nga xếp hàng chờ vào một cửa hàng McDonald’s mới mở ở Moscow năm 1990. (Ảnh: Getty Images).
Vkusno i tochka khai trương vào quốc khánh Nga ba năm trước, tại đúng cửa hàng đầu tiên của McDonald’s tại Moscow. Các món ăn trong thực đơn bao gồm “Big Hit” - rất giống với món Big Mac của McDonald’s.
Giờ đây, Vkusno i tochka phục vụ hai triệu khách hàng mỗi ngày. Doanh thu năm 2024 đạt 187 tỷ ruble (tương đương khoảng 2,4 tỷ USD), cao hơn 20% so với một năm trước.
Tính chung, ngành hàng tiêu dùng của Nga tăng trưởng 16% trong giai đoạn tháng 3/2024 - tháng 3/2025, Giám đốc Loktev cho hay.
Các doanh nghiệp mới xuất hiện mạnh mẽ sau khi nền kinh tế Nga trải qua những thay đổi sâu sắc vì chiến sự.
Một mặt, các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Nga trở nên bớt dựa dẫm vào hàng nhập khẩu. Mặt khác, tiền lương trong nền kinh tế đang gia tăng - do tình trạng thiếu hụt lao động và mức lương cao trong quân đội - nhờ vậy nhu cầu tiêu dùng cũng mạnh mẽ hơn trước.
Ông Vasily Astrov, chuyên gia Nga tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Vienna, nhận xét: "Nền kinh tế Nga đã bớt dựa dẫm vào hàng nhập khẩu nhưng lại trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào nhu cầu trong nước và tiêu dùng tư nhân. Điều đó có cả mặt tích cực lẫn tiêu cực”.
Chính phủ Nga đã trợ cấp hào phóng cho những doanh nghiệp gặp khó khăn vì các lệnh trừng phạt của phương Tây. Điều này cũng nhằm giúp nền kinh tế thay thế hàng nhập khẩu từ Mỹ và châu Âu.
Tại cuộc gặp với ông Putin hồi tháng 5, các doanh nghiệp như nhà sản xuất thiết bị y tế Neurosoft và nhà sản xuất đồ điện tử Kursk Electrical Equipment Plant báo cáo doanh thu tăng trưởng 70% - 300%. Tất cả đều cho biết họ hưởng lợi từ chương trình trợ giúp của chính phủ.
Ông Yan Tsenter, CEO công ty sản xuất thiết bị xây dựng và khai khoáng UZTM-Kartex, tuyên bố tại cuộc gặp với ông Putin: “Chưa bao giờ những thiết bị như vậy được sản xuất tại Nga. Trước đây, nước ta luôn phải nhập chúng từ các quốc gia như Phần Lan, Cộng hòa Séc, Đức và Ba Lan”.
Một số nhóm doanh nghiệp khác còn muốn Điện Kremlin đi xa hơn nữa. Tháng trước, hơn 300 công ty IT đã viết một lá thư chung yêu cầu chính phủ tăng cường bảo vệ các tay chơi trong nước trong trường hợp doanh nghiệp phương Tây quay trở lại.
Ông Putin có vẻ sẵn sàng đáp ứng yêu cầu này. Khi được hỏi về những dịch vụ IT của phương Tây vẫn đang hoạt động ở Nga, ông đáp: “Phương Tây đang cố bóp nghẹt nền kinh tế Nga nên chúng ta cần đáp trả tương xứng”.
Tính từ đầu năm tài khóa 2025 (bắt đầu từ tháng 10/2024), tổng thu từ thuế hải quan của Mỹ đã đạt 86 tỷ USD, tăng gần 60% so với cùng kỳ năm tài khóa trước đó.
Bốn tòa nhà quan trọng tại cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran đã bị hư hại nhưng theo IAEA, không ghi nhận mức phóng xạ tăng tại khu vực bên ngoài cơ sở hạt nhân này.
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth xác nhận Mỹ tái bố trí một số hệ thống phòng không từ Ukraine sang Trung Đông, khẳng định đang sử dụng mọi nguồn lực để bảo vệ công dân Mỹ tại khu vực này.
Trong các giai đoạn bất ổn địa chính trị, nhà đầu tư nên giữ tâm lý bình tĩnh và tập trung vào những loại tài sản có khả năng bảo vệ hoặc gia tăng lợi nhuận cho danh mục.
